Odżywianie jest to proces życiowy polegający na dostarczaniu pokarmu każdej żywej komórce organizmu, czyli zestawu składników odżywczych, które przekształcane są w energię niezbędną do prawidłowego funkcjonowania każdego organizmu.

Wyróżniamy pięć podstawowych składników odżywczych:

·         białka

·         tłuszcze

·         węglowodany

·         witaminy

·         sole mineralne.

Innym bardzo ważnym elementem do podtrzymania funkcji życiowych jest woda.

Tłuszcze i węglowodany są źródłem energii.

Białka umożliwiają rozwój organizmu oraz regenerują uszkodzone tkanki i komórki.

Witaminy i sole mineralne spełniają funkcję budulcową i regeneracyjną organizmu.

Woda natomiast jest podstawowym składnikiem diety człowieka. Ludzki organizm zbudowany jest w 65% z wody.

Prawidłowa i zrównoważona dieta powinna zwierać wiele zróżnicowanych produktów. Na przykład:

·         owoce i warzywa są doskonałym źródłem witamin,

·         produkty bogate w węglowodany (pieczywo razowe, makarony, ryż brązowy, ziemniaki, mąka, cukier)

·         produkty bogate w tłuszcze i białko – pochodzenia zwierzęcego i roślinnego (mięso, ryby, sery, orzechy, kasze).

Wartość energetyczna produktów spożywczych określana jest za pomocą kalorii. Zapotrzebowanie organizmu na pokarmy wysokokaloryczne i wysokoenergetyczne reguluje aktywność fizyczna i wiek człowieka.

Zalecana średnia wartość energetyczna dla mężczyzny wynosi ok. 2700 kcal, dla kobiet to ok. 1900 kcal, dla nastoletniego chłopca ok. 3200 kcal, a dla dziewczynki w tym samym wieku to ok. 2100 kcal.

Niedostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości podstawowych składników odżywczych w postaci smacznych i zróżnicowanych produktów pokarmowych może spowodować niedożywienie.

Podczas spożywania pokarmów należy nie tylko pamiętać o ich ilości i jakości ale również o:

·         przestrzeganiu higieny przygotowywania posiłków,

·         jedzeniu posiłków powoli i w miłej atmosferze,

·         regularnym spożywaniu posiłków,

·         nieprzejadaniu się lub niedojadaniu,

·         zaniechaniu potraw zbyt gorących lub zimnych.

Brak zachowania należytej higieny pokarmowej może doprowadzić do rozwoju niebezpiecznych chorób układu pokarmowego, w tym również zakaźnych (np. zapalenia wątroby - żółtaczki zakaźnej, duru brzusznego, czerwonki) i pasożytniczych (np. zakażenia glistą ludzką, owsikami, włośnicą, tasiemcem).

Aby uniknąć takich chorób należy:

·         spożywać mięso przebadane przez weterynarza,

·         pić przegotowaną wodę i mleko,

·         chronić pokarmy przed muchami,

·         przechowywać produkty spożywcze w odpowiedniej temperaturze,

·         dokładnie myć warzywa i owoce,

·         myć ręce przed jedzeniem,

·         unikać produktów przeterminowanych i nieszczelnie opakowanych.

W prawidłowym odżywianiu należy szczególnie unikać dużej ilości cukru, który dostarcza tzw. „puste kalorie” oraz powoduje otyłość, próchnicę zębów i zmiany miażdżycowe. Odpowiedniej ilości cukrów dostarczają owoce i warzywa, a do słodzenia napojów najlepiej używać miodu.

Podczas kupowania artykułów żywnościowych należy zwracać uwagę na informacje dotyczące składu i terminu przydatności do spożycia.

Podczas wyboru produktów należy unikać w ich składzie:

·         szkodliwych substancji oznaczonych symbolami E230 i E231 (używanych do konserwacji skórek owoców cytrusowych),

·         syntetycznych przeciwutleniaczy działających toksycznie, hamujących wzrost i wpływających na bezpłodność,

·         szkodliwych syntetycznych substancji zapachowych i smakowych,

·         metali ciężkich np. ołowiu wywołującego anemię, stany wyczerpania, osłabienia pamięci, zaburzenia pracy nerek,

·         pestycydów wywołujących nowotwory, białaczkę, wady płodów oraz obniżają zawartość witamin w żywności.

Należy dokonywać wyboru artykułów spożywczych w składzie, których znajdziemy naturalne środki konserwujące, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przedłużające spożycie i zapobiegające psuciu, takie jak: sól, ocet, cukier, przeciwutleniaczy w postaci witaminy C oraz azotany i azotyny

(w małych ilościach).

 

Przygotowali uczniowie klasy VII a:

Daria Jóźwiak

Nicola Soporska

Malwina Gamba

Natalia Bochynek

Dawid Puszczyński